Geschreven door Yvonne

Deel pagina

Een eigen moestuin in 6 stappen

Makkelijk je eigen groenten kweken. Het is niet alleen leuk, maar ook gewoon super lekker. Zit jij eraan te denken om een moestuin aan te leggen, in je tuin of op je balkon? Lees dan de informatie op deze pagina eens door. In zes stappen (of tips) vertellen wij je hoe jij groenten kunt kweken in je eigen moestuintje. Wat je op deze pagina vooral tegenkomt zijn algemene informatie en allerlei tips en tricks. Na het lezen van de informatie ken jij de basics van groenten telen en leg jij stap voor stap een eigen moestuin aan!

Snel naar de stappen:

Stap 1. Bepaal de plaats van je moestuin.

Voordat je met een moestuintje aan de slag gaat, moet je goed nadenken over de plaats van de moestuin. Zelfs als je geen tuin hebt kun je een moestuin aanleggen. Op een balkon gebruik je gewoon bakken om de planten in de laten groeien. Fijner is het natuurlijk als je een tuin hebt. In een kleine tuin heb je niet zo veel plek voor een moestuin. In dat geval is het dus extra belangrijk dat de plek die je uiteindelijk uitkiest, geschikt is voor een moestuin. In een grote tuin heb je vaak meerdere plekken waar je je moestuin kunt maken. Waar moet je in ieder geval op letten bij het bepalen van een locatie?

• Kies een zonnige plek uit. De meeste groenten groeien het beste op een plek met veel zon.
• Laat de zuidkant van je tuin zoveel mogelijk open om echt goed van zon en warme lucht te kunnen profiteren.
• Heb je echt geen zonnige plekken in je tuin of op je balkon? Kies dan gewoon groenten uit die het prima doen in halfschaduw, zoals sla, bieten, wortelen en spinazie.
• Zorg voor een voedingsstofrijke grond. Hiervoor kun je in het voorjaar compost of mest aan je grond toevoegen. Let op: sommige groenten hebben wat meer voeding nodig dan anderen.
   

Daarnaast heb je niet veel ruimte nodig om groenten te verbouwen. Eén of een paar vierkante meter kan al genoeg zijn om jouw favoriete groenten te kweken. Begin gewoon niet te groot en als het goed gaat kun je je moestuintje, in ieder geval in een grote tuin, altijd nog uit gaan breiden.

Maat van je moestuin

Hoe groot je je moestuin maakt hangt af van de grootte van je tuin en hoeveel werk je ermee wilt hebben. In de volle grond is een moestuin van ongeveer 10 m² een prima maat. Hierin plaats je tussen de drie en vijf soorten groenten, afhankelijk van de plantafstand. Wil je een grote moestuin? Leg als beginner een moestuin van maximaal 20 m² aan. Dit is nog behapbaar. Heb je alleen een balkon? Maak je moestuintje dan gewoon in bakken. Lees ook onze pagina over verticale tuinen eens door. Daarin geven we meer informatie over hoe jij een tuin kunt creëren als je maar weinig ruimte tot je beschikking hebt.

Ook op een balkon kun je je eigen groenten kweken, namelijk in bakken.
 

Stap 2. Schaf de juiste spullen aan: gereedschap en benodigdheden.

Voordat je de moestuin aanlegt moet je de juiste spullen in huis halen. Het gaat dan om de materialen die je nodig hebt om de moestuin aan te leggen en het gereedschap dat je nodig hebt om je moestuintje bij te houden. Wat heb je nodig voor een moestuin?

• Een stuk grond of bakken om de moestuin in te maken.
• (Biologische) moestuingrond.
• Zaden of kleine plantjes.
• Gereedschap. Minimaal nodig om je tuin te onderhouden: een spade, schoffel, gieter/tuinslang, plantenschep en tuinhandschoenen.

Welke grond voor de moestuin?

Het is ontzettend belangrijk dat de grond waar je je groenten in gaat kweken gezond is. Zelfs ‘makkelijke groenten’ zullen in een voedingsarme grond niet goed groeien. Maak je je moestuin gewoon in de grond, voeg hier dan compost of mest aan toe. Vergeet dan ook niet om opnieuw compost/mest aan de grond toe te voegen tussen twee oogsten in. Maak je de moestuin in bakken of potten? Schaf dan hoogwaardige potgrond aan en meng hier wat compost/mest doorheen. In plaats van compost/mest of zelfs als aanvulling kun je ook nog speciale groentevoeding kopen. Groentevoeding bevat alle meststoffen die kruiden en groenten nodig hebben.

Wanneer kalk strooien in moestuin?

Als de pH-waarde van de grond van je moestuin te laag is, en dat is het geval voor de meeste bodems in België en Nederland het geval, kun je er kalk aan toevoegen om de pH te verhogen. In een té zure grond kunnen planten namelijk niet goed voedingsmiddelen opnemen. Merk je dat je planten niet goed groeien terwijl je ze genoeg voeding en water hebt gegeven? Check dan de pH-waarde en strooi bij een te lage pH wat kalk. Blad- en koolgewassen hebben veel kalk nodig (1 tot 1,5 kg/10 m²), vrucht- en peulgewassen een normale hoeveelheid (1 kg/10 m²) en knolgewassen weinig (0,5-1 kg/10 m²).

Bekijk onze tuinproducten:

Stap 3. Kies groenten: ga voor makkelijke groenten.

Als je de grond klaar hebt gemaakt voor de groenten, kun je de groenten gaan kiezen. Ga in ieder geval voor groenten die je ook echt lekker vindt. Het heeft geen nut om van alles te kweken wat je uiteindelijk toch niet eet. Daarnaast zijn er nog wat meer zaken om rekening mee te houden. Weet bijvoorbeeld wanneer je welke groenten moet planten, verzorgen en oogsten en welke groenten er naast elkaar kunnen. Het is ook wel handig om te weten wat makkelijke groenten zijn. Vooral als je net met een moestuin begint is het een enorme aanrader om met enkele van deze ‘makkelijke’ groenten te beginnen.

Top 10 makkelijke groenten:

1. Sla. Groeit prima in redelijk koel weer en kan zelfs tegen een klein beetje vorst. Mag in de zon, maar gedeeltelijke schaduw is ook goed. Bij kropsla, ijsbergsla en krulsla even in een potje voorzaaien en naderhand uitplanten. Snijsla en veldsla kunnen direct worden gezaaid. 
   Groeicyclus: 55 – 95 dagen.
2. Sperziebonen. Sperziebonen leveren een prima oogst op, nemen niet veel plek in, zijn niet moeilijk te zaaien/telen en groeien vlot. Je kunt ze gewoon direct zaaien.
   Groeicyclus: 100 dagen.
3. Radijzen. Groeien prima bij koud weer. Radijzen kiemen en groeien erg snel. Je kunt binnen 6 tot 8 weken je radijsjes al oogsten. 
   Groeicyclus: 30 – 45 dagen.
4. Courgettes. Kan niet tegen vorst maar kiemt en groeit snel. Binnen voorzaaien is dus slim. Waar je bij courgettes rekening mee moet houden is dat je ze voldoende water moet geven maar ook weer niet té veel.
   Groeicyclus: 100 dagen.
5. Paprika’s. Paprika’s groeien het beste in warme weersomstandigheden. Voorzaaien en pas na 12 mei naar buiten. Daarnaast kun je de grond waar je de paprika’s in gaat zetten voorverwarmen door er ongeveer drie weken van tevoren plastic overheen te spannen.
   Groeicyclus: 175 dagen.
6. Wortelen. Wortelen kun je niet voorzaaien en moeten altijd direct worden gezaaid. Het zaad kiemt redelijk langzaam. Zomerwortelen groeien snel, winterwortelen wat trager.
   Groeicyclus: 65 – 70 dagen.
7. Bieten. Vanaf half maart prima direct buiten te plaatsen. Let op dat je de plant af en toe uitdunt (je krijgt namelijk altijd meer zaailingen dan het aantal zaden dat je zaaide).
   Groeicyclus: 45 – 60 dagen.
8. Spinazie. Groeit snel en is, net als sla, koud weerbestendig. Spinazie kun je uitstekend direct zaaien. Tijdens de warme maanden is het kweken van spinazie nog wel een uitdaging.
   Groeicyclus: 40 – 60 dagen.
9. Erwten. Erwten zijn echte voorjaarsplanten, ze houden niet van teveel warmte. De plant houdt wel van zon. Vooral handig: na erwten kun je prima nog wat anders telen, de oogst is namelijk vroeg. 
   Groeicyclus: 60 – 70 dagen.
10. (Cherry) tomaten. Niet de makkelijkste, maar té lekker om niet te kweken. Tomaten groeien op bijna alle grondsoorten en groeien daarnaast redelijk snel. Binnen in potjes voorzaaien en pas na 12 mei naar buiten. 
    Groeicyclus: 160 dagen.
     

Bovengenoemde groenten vereisen weinig teelzorgen. Gewoon algemeen water geven bij droge weersomstandigheden en onkruid wieden is bij de meeste van deze planten al voldoende. Er zijn natuurlijk nog veel meer ‘makkelijke’ planten, hierboven hebben wij slechts onze top 10 gegeven. Of ga voor makkelijke fruitsoorten, zoals bijvoorbeeld de aardbei. Plant op een zonnig plekje en geniet van aardbeien van je eigen aardbeienplanten. Een aardbei is een vaste plant, maar ze geven de meeste aardbeien in de eerste 3 jaar. Vogels houden van aardbeien. Bescherm je aardbeien als ze buiten staan gewoon met netten.

Zelf groenten kweken, het is niet alleen leuk maar ook ontzettend lekker!

Welke groenten kunnen naast elkaar?

We willen je ook even wat uitleg geven over groenten die goed bij elkaar kunnen staan en die beter niet bij elkaar kunnen staan. Dit kun je onderverdelen in zogenaamde 'goede buren' en 'slechte buren'. Goede buren hebben een positieve invloed of versterkende werking op hun buren. Ze stoten bijvoorbeeld met hun geur insecten af die anders bij de buren voor problemen zorgen. Slechte buren hebben een negatieve invloed of verzwakkende werking op hun buren. Ze geven bijvoorbeeld stoffen af via hun wortels waar hun buren niet tegen kunnen. Het is altijd slim om hier rekening mee te houden als je je eigen groenten gaat telen. In onderstaande tabel zie je een handig overzicht van bovengenoemde ‘makkelijke’ groenten en naast welke andere groenten ze goed kunnen staan (of betere niet):

In de tabel zijn alleen groentes als goede of slechte buren meegenomen. Sommige groentes hebben ook bepaalde bloemen of fruit als goede of slechte buren. Ga je groenten mengen met fruit of bloemen, zoek dan even online op wat goed bij elkaar kan.
 

Stap 4. Houd rekening met een plantschema en zaaikalender.

Voorzaaien: wel of niet?

Veel zaden kun je direct in de buitenlucht zaaien, maar soms is voorzaaien juist wel goed (of zelfs noodzakelijk). Voorzaaien is eigenlijk niets meer dan binnen (of in een kas) in kleine kweekpotjes of -trays de zaden al te planten en laten kiemen, tot er zaailingen ontstaan. Een zaailing is de opgekweekte plant uit een zaad. Daarna moeten de zaailingen worden verspeend. Bij dit verspenen haal je de kiemplanten uit de grond of kweektrays en zet je ze op goede afstand van elkaar in potten of grond. Dit doe je meestal nadat de eerste twee blaadjes van het plantje tevoorschijn zijn gekomen.

Laat planten voordat je ze buiten in de volle grond zet wennen aan de koudere temperatuur buiten. Dit wordt afharden genoemd. Plaats planten overdag een paar uur buiten en zet ze ’s avonds binnen. In ongeveer een week tijd laat je de planten steeds wat langer buiten staan, tot ze de hele dag buiten kunnen blijven. Tip: doe dit als de vorstperiode voorbij is, dus ergens in mei.

Sommige planten doen het pas goed in de zomer, en dan kun je ze prima in het voorjaar al voorzaaien waardoor ze in de zomer sneller te oogsten zijn. Het is vooral aan te raden als de groeicyclus redelijk lang is, zoals bij paprika’s en tomaten. Onze tip is eigenlijk: doe alleen aan voorzaaien als het echt moet, tenzij je het niet erg vindt om behoorlijk wat extra werk te hebben. Wanneer dan wel of niet voorzaaien?

• Eind maart kun je tomaten en paprika’s voorzaaien. Deze groenten doen er lang over tot ze geoogst kunnen worden (al gauw vier maanden). Begin je pas met zaaien als het buiten warm genoeg is dan ben je te laat.
• Begin mei: komkommers, courgettes, pompoenen. Dit zijn echte zomergroentes en deze hebben dus veel warmte nodig. Ze kunnen eind mei al naar buiten als je ze begin mei voorzaait.
• Sommige groenten zijn niet geschikt om voor te zaaien: radijzen, wortelen en pastinaak.
   

Sommige planten moet je voorzaaien en plant je uit als de zaailingen groot genoeg zijn.

Voorweken: wel of niet?

Zaden met een harde zaadhuid kiemen niet zo gemakkelijk vanzelf en kun je laten voorweken. Op die manier kiemen de zaden na uitzaaien sneller én is het opkomstpercentage hoger. De bekendste zaden die je op deze manier kunt behandelen zijn: zaden van erwten en bonen. Hoe doe je dat voorweken dan? Laat zaden voordat je ze in de volle grond zet even een paar uur in water weken.

Wil jij toch nog meer weten over voorzaaien, voorweken of andere zaken die te maken hebben met je eigen groenten kweken? Bekijk dan ons assortiment moestuinboeken eens.

Een plant- en zaaischema*

^{* In dit plant- en zaaischema vind je informatie voor de top 10 makkelijke planten die eerder in het artikel genoemd werden. **Bij het buiten zaaien staan bij sommige groenten meerdere opties. Je kunt er dan voor gaan om op één van de momenten of bijvoorbeeld op allebei de momenten te zaaien. Zaai je op beide momenten dan moet je dit op een slimme manier doen zodat je weet wanneer welke planten geoogst kunnen worden.}
 

Stap 5. Maak je eigen compost voor je moestuin.

Heb je een eigen moestuin, dan heb je ook regelmatig compost (of mest) nodig. Als het even mogelijk is, is je eigen compost maken een echte aanwinst. Je eigen compost maken kan op verschillende manieren. Zo kun je composteren in bakken, composteren in vaten of een alternatieve composteermethode gebruiken (zoals een wormenhotel of Bokashi). Wil je meer weten over zelf compost maken? Lees dan ons artikel ‘Zelf compost maken: hoe doe je dat?’ eens door. Op de pagina geven we je een stappenplan om zelf compost te maken, leggen we uit wat je niet op de compoststapel mag gooien en geven we antwoord op enkele veelgestelde vragen over compost.
 

Stap 6. Het oogsten.

Verwijder onkruid, geef moestuinmest en gebruik de juiste biologische beschermingsmiddelen voor een geslaagde oogst.

Wanneer oogst je de groenten?

Je hebt vroege en late groenten. Vroege groenten gaan slechter smaken als je ze té laat oogst. Late groenten worden daarentegen met de tijd juist smaakvoller, waardoor je ze laat kunt oogsten. Alle groenten hebben een andere groeicyclus en zijn dus op een andere tijd rijp. Hierdoor is er niks algemeens te zeggen over wanneer je precies oogst. Enkele algemene tips:

• Oogsten doe je het beste ’s morgens op een zonnige dag als het nog niet te warm is.
• Sommige groenten zijn lekkerder als je ze oogst wanneer ze nog niet helemaal rijp zijn. Voorbeelden: courgettes, radijsjes, komkommers en aubergines.
• Tomaten, paprika’s en pompoenen oogst je als ze rijp zijn. Nog groen? Onrijp. Sommige pompoen soorten zijn groen, weet dus wat je plant.
• Oogst erwten kort voordat je ze wilt eten. Op het moment van plukken verandert de smaak van de erwten doordat suikerstoffen worden omgezet in zetmeel.
• Check of bonen rijp zijn door er eentje doormidden te breken. Is de boon op de plaats waar hij is gebroken rijp en sappig? Dan is hij goed.
• Wortelen kun je oogsten als de ongeveer een diameter van 12 mm hebben (vaak komen ze dan al een beetje boven de grond uit).
• Kropsla oogst je als de complete krop is gevormd, bij pluksla kun je de afzonderlijke blaadjes oogsten.
   

Tomaten oogst je als ze rood of geel gekleurd zijn, afhankelijk van de tomatensoort die je geplant hebt. 

Wat doe je met de oogst?

Een moestuin kan het hele jaar verschillende groenten opleveren. Een gedeelte zul je meteen opeten of weggeven, maar toch zal er nog best wel wat overblijven. Hoe bewaar je alles? Wat je kunt doen is de groente invriezen of inmaken (wecken). Bij wecken stop je groente of fruit in glazen potten. Vervolgens steriliseer je deze in een grote weckpan of (soep)pan. Op deze manier kun je groente en fruit jarenlang goedhouden. Bedenk wel: zowel bij invriezen als bij wecken krijg je mogelijk smaak, kleur en textuurverschillen met de verse geoogste groente/fruit.

Wil je zoveel mogelijk gewoon vers opeten? Let dan op de hoeveelheid die je zaait maar ook op de zaaiperiodes en groeicyclus van de groenten (of het fruit). Zorg ervoor dat je slim plant en steeds weer nieuwe groenten kunt oogsten die je een tijdje vers kunt eten. Zie je al meteen dat je toch teveel hebt? Bedenk dan wat je op kunt eten en vries (of weck) een gedeelte van de groenten direct als het nog vers is in.

Tips tegen slakken

Groenten en fruit zijn niet alleen lekker voor ons, slakken vinden het ook heerlijk. Hoe krijg en houd je slakken weg uit je groentetuin?

1. Leg om de planten dingen waar slakken niet van houden: koffie, knoflook, eierschalen.
2. Of plant lokplantjes waar slakken van houden, zoals: Chinese kool, Afrikaantjes, Dahlia’s en Hosta’s. Daarnaast zijn vooral Afrikaantjes goede buren van het grootste gedeelte van bovengenoemde top 10 moestuingroenten.
3. Heb je echt veel last van slakken, dan kun je er ook voor kiezen om alle groenten die je in je moestuintje wil te voorzaaien. Slakken houden vooral van de jonge blaadjes van zaailingen. Als je de planten pas buiten zet als ze groter zijn, zullen planten er minder snel van eten.

Wat je ook altijd nog kunt doen is de slakken vangen en minimaal 30 meter verderop weer uitzetten.

Meer tips om ongedierte buiten je moestuintje te houden lees je bij tip 6 op onze pagina '7 tips en tricks om te tuinieren'.
 

Samengevat

Een eigen moestuin aanleggen is helemaal niet zo ingewikkeld. Vooral niet als je voor makkelijke planten gaat die met enkel goede grond, water en zon al floreren. Het is en blijft een beetje proberen en handigheid creëren, maar uiteindelijk kan iedereen eigen groente kweken. Zelfs als je helemaal geen tuin hebt en alleen maar een balkonnetje. Gewoon bakken op je balkon en je favoriete groente erin. Wat is er nou leuker dan het hele jaar door van je eigen gekweekte groenten genieten? Met een eigen moestuintje kan dat!

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over moestuinen of wil je advies over een specifiek product? Neem dan contact met ons op via onze klantenservice of start een live chat op de website.
 

Bekijk onze tuinwinkel

Deel pagina